MotoSerce 2025 - finał w sobotę! Dieta i przygotowanie do donacji krwi - porady dietetyka

Szpital Joannitas w Pszczynie, wspólnie z Centrum Organizacyjno-Koordynacyjnym ds. Transplantacji "Poltransplant", będzie obecny na wydarzeniu, promując krwiodawstwo oraz świadomość na temat dawstwa narządów i tkanek.

Oddanie krwi to bezpieczny zabieg, który jednak wiąże się z czasową utratą ok. 450 ml krwi pełnej (łącznie z krwinkami, osoczem i składnikami mineralnymi), dlatego odpowiednie przygotowanie żywieniowe może znacząco poprawić samopoczucie dawcy oraz wspomóc szybszą regenerację organizmu.

Przygotowanie do donacji - co jeść i pić przed oddaniem krwi?

1. Dzień przed donacją:

• Zadbaj o nawodnienie - wypij co najmniej 2-3 litry płynów (np. woda, niesłodzone herbaty, woda z cytryną).
• Unikaj alkoholu - alkohol może powodować odwodnienie i zaburzenia w składzie krwi.
• Spożywaj lekkie, bogate w żelazo posiłki - sięgaj po chude mięso (np. indyk, cielęcina), jaja, pełnoziarniste produkty zbożowe, rośliny strączkowe, natkę pietruszki, suszone morele i buraki.
• Zadbaj o witaminę C - Ułatwia wchłanianie żelaza niehemowego (roślinnego). Dobrym wyborem będą: papryka, natka pietruszki, kiwi, cytrusy.
• Wysypiaj się - dobry sen (7-9 h) wspiera prawidłowe ciśnienie krwi i regenerację.

2. W dniu donacji (najlepiej rano):

Śniadanie: obowiązkowe - powinno być lekkie, ale pełnowartościowe:

• pieczywo pełnoziarniste,
• płatki owsiane/jaglanka/ryż z owocami,
• chudy nabiał (jogurt naturalny, twaróg),
• banan, jabłko, inne owoce,
• herbata lub woda.

Unikaj tłuszczy zwierzęcych i smażonych potraw - nadmiar lipidów może obniżyć jakość krwi (np. powodować lipemię).

Bezpośrednio przed donacją:

Wypij min. 1-2 szklanki wody (min. 250-500 ml), by ułatwić pobranie i zapobiec zmniejszeniu ciśnienia tętniczego krwi. Nie przychodź na czczo - zwiększa to ryzyko osłabienia i omdlenia.

Po donacji - co jeść i jak wspierać regenerację?

Oddanie krwi prowadzi m.in. do utraty żelaza oraz niewielkich ilości białek, wody i elektrolitów, dlatego dieta po donacji powinna skupiać się na:

• Odbudowie objętości krwi i składników morfotycznych,
• Wsparciu produkcji czerwonych krwinek (erytropoezy),
• Utrzymaniu odpowiedniego poziomu żelaza i nawodnienia.

Zalecenia dietetyczne po donacji:

1. Nawodnienie

Przez kolejne 24-48 godzin pij więcej płynów: 2,5-3 litry dziennie (najlepiej wody).

2. Włączenie produktów bogatych w żelazo:

Źródła żelaza hemowego (najlepiej przyswajalne):
chuda wołowina, cielęcina, wątróbka,
drób, ryby (np. sardynki, tuńczyk).

Źródła żelaza niehemowego (roślinne):

nasiona roślin strączkowych (soczewica, ciecierzyca, fasola),
pestki dyni, sezam, orzechy, płatki owsiane,
szpinak, jarmuż, brokuły.

Ważne: produkty zawierające żelazo warto łączyć z witaminą C (np. dodaj paprykę do sałatki, posyp natką pietruszki, popij sokiem z pomarańczy), co zwiększa jego wchłanianie. Natomiast w przeciągu pół godziny przed i po posiłku warto powstrzymać się od picia kawy i herbaty, ze względu na zawartość składników utrudniających przyswajalność żelaza (dotyczy głównie żelaza niehemowego).

3. Suplementacja żelaza?

Rutynowo nie jest wymagana po jednorazowej donacji u zdrowej osoby. Wskazana przy niedoborach, niskiej ferrytynie.